ايجاد محيط صميمي و دوستانه، ضرورتي براي رفع استرس دانش آموزان

دكتر «ستاره مختاري» روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار علمي ايرنا افزود: اين دانش آموزان بايد احساس كنند كه محيط مدرسه فضايي امن است و آنها مي توانند به معلمان، مديران و كاركنان مدارس اعتماد كنند.
وي ادامه داد: محيط دوستانه و صميمي، نقش بسيار زيادي در كاهش استرس و اضطراب دانش آموزان در كوتاه ترين زمان دارد و معمولا در مدارسCopy اينطور عمل مي شود.
مختاري، جدايي از والدين و حضور در محيط جديد مدرسه را اصلي ترين دليل نگراني و اضطراب دانش آموزان به خصوص كلاس اولي ها اعلام كرد و گفت: آنان وارد محيطي جديد شوند كه از آن تجربه اي ندارند. حتي در بزرگسالان هم تجربه تغيير و انتقال به شرايط جديد توليد اضطراب و استرس مي كند.
دكتراي روان شناسي شناختي ادامه داد كه شروع مدرسه يك تغيير است و هر تغييري به دنبال خود يكسري استرس دارد، به اين دليل فرد از محيطي به محيط جديد وارد دچار استرس مي شود، اما بزرگسالان در زمان كمتري آن را مديريت مي كنند.

** والدين نقش موثري در كاهش استرس دانش آموزان دارند
وي اظهار كرد: والدين نقش مهمي در مديريت استرس كودكان دارند. آنان بايد با بچه هاي خود صحبت كنند و از دانش آموزان بخواهند كه نگراني هاي خود را بيان كنند. بايد به بچه ها فضا و مجال دهيم تا نگراني هاي خود را به والدين توضيح دهند.
مختاري با اشاره به اين كه توضيح دادن به كودكان در باره فعاليت ها در مدرسه ضروري است، گفت: اما نه در خوبي هاي مدرسه و نه در سختي هاي درس خواندن نبايد اغراق كرد و لازم است به صورت واقع گرايانه و در عين حال دوستانه مطالب را به بچه ها منتقل كرد. مطالب بايد به نحو مطلوب به كودكان منتقل شود تا از استرس و اضطراب دانش آموزان در زمان بازگشايي مدرسه كاسته شود.
وي، يادگيري علم و دانش، پيدا كردن دوستان جديد و نظم در زندگي را از جمله ويژگي هاي بارز مدرسه بيان كرد و گفت: ايجاد آمادگي هاي عملي قبل از شروع مدرسه، مي تواند در مديريت برخي از اضطراب ها و ايجاد آمادگي در دانش آموزان موثر باشد.
مختاري به خانواده ها توصيه كرد كه دو تا سه روز قبل از شروع مدرسه كودك را براي ورود آنان آماده كنند. مثلا صبح زود او را از خواب بيدار كنند و با پوشيدن لباس مدرسه مسير منزل تا مدرسه را طي كنند.
عضو هيات علمي پژوهشكده علوم شناختي و مغز دانشگاه شهيد بهشتي ادامه داد: خانواده ها در منزل هم با استفاده از روش هاي 'بازي نقش' مي توانند از فرزندشان بخواهند كه تصور كند سر كلاس نشسته و خودشان هم نقش معلم و يا همكلاسي را بازي كنند. اين بازي هاي ساده مي تواند در ايجاد آمادگي و كاهش ترس و نگراني كودك نقش مفيدي داشته باشد.

** اكثر استرس هاي دانش آموزان طبيعي است
دكتراي روان شناسي شناختي گفت: استرس در اكثر دانش آموزان در زمان بازگشايي مدرسه، طبيعي است و اين موضوع بعد از مدتي كوتاه از بين مي رود.
مختاري با اشاره به اين كه برخوردهاي اوليه معلمان تاثير مثبتي در كاهش استرس و اضطراب دانش آموزان دارد، ادامه داد: معلمان آموزش و پرورش، آموزش هاي لازم براي برقراري ارتباط مناسب با دانش آموزان را ديده اند و اين كار معمولا به نحو مناسب انجام مي شود.
وي تاكيد كرد: اگرچه عمده بچه ها به راحتي با محيط جديد مدرسه كنار مي آيند، اما آمادگي برخي از دانش آموزان براي مشكلات اضطرابي از كودكان ديگر بيشتر است و سخت تر با محيط هاي جديد هماهنگ مي شوند.
عضو هيات علمي پژوهشكده علوم شناختي و مغز دانشگاه شهيد بهشتي گفت: اين افراد نه فقط در مدرسه رفتن، حتي در جريان رشد هم به تغييرات اطراف نظير زمان از شير مادر گرفته شدن يا بيرون رفتن مادر از منزل حساس تر بوده و واكنش هاي منفي شديدتري نشان مي دادند.
مختاري با اشاره به اينكه اين افراد واكنش هاي شديد نظير ترسيدن هاي غيرعادي از مدرسه نشان مي دهند و اضطراب هاي آنها مدت طولاني تري باقي مي ماند. حتي كودك به بهانه هاي مختلف از جمله دل درد از رفتن به مدرسه امتناع مي كند.
عضو هيات علمي پژوهشكده علوم شناختي و مغز دانشگاه شهيد بهشتي گفت: اگر اين وضعيت ادامه پيدا كند، مشاوران مدارس بايد اين دانش آموزان را به افراد متخصص مانند روان شناسان معرفي كنند تا هم به خانواده و هم كودك براي رفع مشكل كمك كنند.
مختاري ادامه داد: معلمان معمولا در هفته هاي اول زمان را بيشتر صرف پذيرش دانش آموزان و آشنا كردن آنها با محيط جديد مي كنند، بنابراين استرس روزهاي اول معمولا در يادگيري نقش منفي ندارد، ولي استرس طولاني مدت مي تواند در يادگيري تاثير منفي داشته باشد.
وي افزود: اگر در روزهاي اول شاهد حالت هايي مانند گريه كردن دانش آموزان يا خواستن والدين در سر كلاس باشيم، طبيعي است. پدر و مادر منبع اتكا و اطمينان كودكان هستند و كودكان در ابتدا تمايل دارند كه احساس كنند به والدينشان دسترسي دارند، اما با افزايش اعتماد و اطمينان به معلم اين مسئله معمولا به سرعت حل مي شود.
براساس اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش در سال تحصيلي گذشته حدود يك ميليون و 400 هزار دانش آموزش پايه اول ابتدايي به مدارس رفتند. در مجموع جمعيت دوره ابتدايي حدود هفت ميليون و 700 هزار نفر است.